WISC-V
Download hieronder allerlei
praktisch bruikbare WISC-V. Onderaan deze pagina vindt u ook nog WISC-III bestanden,
omdat deze met kritisch gezond verstand soms ook deels kunnen worden toegepast
op de WISC-V. Uiteraard neemt u in de praktijk allang geen WISC-III meer af.
U kunt zich hier aanmelden of afmelden
voor de gratis digitale Nieuwsbrief over intelligentie bij K&J (laatste
edities: 2022-1, 2019-2, 2019-1, 2018-1, 2017-3, 2017-2 en 2017-1). Met de
Nieuwsbrief blijft u op de hoogte van de nieuwste updates van toepasbare
bestanden, vakinhoudelijke ontwikkelingen, cursusdata en nog veel meer.
Mailadressen die foutmeldingen geven, kunnen worden verwijderd. Apollo Praktijk
gaat zorgvuldig om met uw persoonsgegevens. Lees hierover in de Privacyverklaring.
Hoogbegaafdheid: artikelen over intelligentietests
bij HB-populatie en vergelijking WISC-V en RAKIT-2
In het septembernummer 2019 van
het Tijdschrift voor Orthopedagogiek schreef collega Geke Maes (orthopedagoog
bij Gekend Talent) het artikel: Intelligentieonderzoek bij
vermoedelijk meer- en hoogbegaafde kinderen. O.a. de RAKIT-2, WISC-V en
KIQT+ passeren de revue en worden besproken op hun waarde en beperkingen bij
deze doelgroep.
In het novembernummer 2019 van
Talent een interessant artikel over scoreverschillen tussen de WISC-V en
RAKIT-2. Lees het artikel Meten
is geen weten - grote verschillen tussen uitslagen van intelligentietests,
wat verslag doet van het masteronderzoek van Judith Kertai, incl. reacties van
hoogleraren en testuitgever Pearson.
IQ-classificatie
In het meinummer van De
Psycholoog van 2002 schreven COTAN-leden Wilma Resing en Jan Blok een artikel
met een voorstel voor een eenduidig systeem wat betreft de classificatie van
IQ-scores. Hun indeling was jarenlang algemeen geaccepteerd. Het NIP adviseerde
deze indeling en testhandleidingen hielden deze aan. Download hun artikel
met de onderbouwing voor deze indeling. Later dat jaar kwam er een reactie op
deze indeling van collega’s Jan Geelhoed en Max Güldner,
die enkele aanpassingen voorstelden. En vervolgens reageerden Resing & Blok
daar weer op. Download hier
de reactie van Geelhoed & Güldner en het antwoord
van Resing & Blok.
Sinds de introductie van de
WISC-V is er een andere indeling bijgekomen (Ruiter e.a., 2017), ook Resing
heeft een update op haar indelingen toegepast (2015 en 2021). Ik adviseer om in
ieder geval aan te haken bij 1 van de 3 ‘leading’
indelingen van dit moment: Resing (2015 of 2021) of Ruiter e.a. (2017). Zelf
heb ik een voorkeur voor Resing (2015), die vrijwel identiek is aan Resing
& Blok (2002). Voor meer info, zie de Nieuwsbrieven van 2018/2019/2022.
Medicatiegebruik
rondom IQ-onderzoek en invloed op de uitslag
Sommige kinderen gebruiken
medicijnen die invloed kunnen hebben op de IQ-meting. Wat is wijsheid in zo’n
geval en wie heeft dan welke verantwoordelijkheid? Wat zijn overwegingen om een
middel te laten staken en wanneer ligt het juist voor de hand om het medicijn
te laten continueren? En wat is eigenlijk bekend over de invloed van het
bekende ADHD-medicijn methylfenidaat (Ritalin, Concerta, Medikinet, Equasym) op
je IQ? In dit artikel worden deze
vragen beantwoord en krijgt de lezer overwegingen aangereikt die in de praktijk
kunnen helpen bij het bepalen van het beleid.
Oogcontact
kost hersencapaciteit: let op bij Cijferreeksen
Onderzoek van Kajimura
et al. (2016) laat zien dat oogcontact hersencapaciteit kost en het
afwenden van de blik functioneel kan zijn om beter te kunnen nadenken. Als we
ons cognitief hard moeten inspannen, kijken we niet voor niets vaak weg en gaan
we even ‘uit het contact’.
Hoewel testinstructies er met
geen woord over reppen, hebben de meeste collega’s de gewoonte ontwikkeld om
bij taken die een extra intensief beroep doen op concentratie en (werk)geheugen
(denk aan de 15-Woorden Test en subtests als WISC-III/WISC-V Cijferreeksen en
WAIS-IV/WISC-V Cijfers en Letters Nazeggen, waarbij we meten wat de maximale
capaciteit is en wanneer ‘de ballon knapt’) oogcontact nog meer en vooral ook bewuster te vermijden. Zowel tijdens het
oplezen van de reeksen als bij het aanhoren van de antwoorden, gaat onze blik
opvallend vaak omlaag naar het antwoordformulier en proberen we ons even stil,
bewegingloos en onzichtbaar te houden. Waarom? Omdat we gelukkig intuïtief al
aanvoelden dat oogcontact interfereert tijdens dergelijke cognitief inspannende
taken en we geen parallel en afleidend contactueel en cognitief appèl willen doen. Kijk
onder ‘Nieuws’ (bericht 19-02-2017) voor een uitgebreidere beschrijving.
Plaatjesreeksen WISC-V: Tabel Processcores (versie
november 2019)
In de
WISC-V handleidingen kon ik geen tabel/overzicht vinden om bij subtest
Plaatjesreeksen snel de processcores (LPRs en LPRr) te kunnen bepalen. Na een aantal afnames waarbij ik
achteraf zat te bladeren in het stimulusboek om de LPRr
op te zoeken, dacht ik: ‘Dit moet makkelijker kunnen’. Na een
inventarisatierondje onder collega’s bleken meer mensen een dergelijk overzicht
te missen, reden om zelf een dergelijke WISC-V
Tabel Processcores Plaatjesreeksen te maken en met u te delen.
Scorehulp 1.19b (update oktober 2023)
De IQ Scorehulp
Kaldenbach 1.19b is een Microsoft Excelbestand dat u helpt om snel en
foutloos alle gangbare intelligentietests te scoren en analyseren. De
hiërarchische analysemethode van Kaldenbach is hierin veelal leidend, hoewel
deze voor de WISC-V en WPPSI-IV vanwege de indexstructuur grotendeels is
losgelaten. Download de IQ Scorehulp via de rechtermuisknop en kies
'Doel/koppeling opslaan als'. De IQ Scorehulp biedt de meest uitgebreide
mogelijkheden voor de WISC-V en WPPSI-IV, maar ook de WAIS-IV, WPPSI-III,
WISC-III, KAIT, WNV, SON-R 6-40, SON-R 2-8 en RAKIT-2 zitten erin. Helemaal
gratis beschikbaar, onbeperkt te gebruiken, geen dataverzameling, cookies of
andere addertjes onder het gras. Bekijk onderstaande tutorial
op YouTube, zodat u zeker weet dat u de IQ Scorehulp verantwoord toepast en
geen mogelijkheden onbenut laat.
Gebruikt u de Scorehulp voor de
WISC-V? Lees dan de Nieuwsbrief 2019-2 (punt 1), waarin
uitgebreid wordt toegelicht hoe u de Scorehulp verantwoord kunt gebruiken en
welke overwegingen van belang zijn. Lees in de Scorehulp zelf ook de
tekstkaders en de opmerkingen (‘rode driehoekjes’).
Om te voorkomen dat u uw
Scorehulp bronbestand overschrijft of cliëntgegevens door elkaar haalt, wordt u
dringend geadviseerd na het downloaden van de Scorehulp via Eigenschappen
(rechtermuisknop) te controleren of het bestand na downloaden nog een vinkje
bij ‘Alleen-lezen’ heeft staan en
dit anders direct te herstellen. De Scorehulp opent in werkblad ‘Testleeftijd’.
Onderaan kunt u altijd zien staan of u in een lege Scorehulp werkt. Via
werkblad ‘Info’ kunt u zien welke veranderingen er zijn aangebracht t.o.v.
eerdere versies.
Indien u problemen ervaart met de Scorehulp en bijv. bij het openen een
wachtwoordverzoek of foutmelding krijgt, dan kan dit meerdere oorzaken hebben.
Lees Hulp
bij problemen voor veelvoorkomende verklaringen en oplossingen. De
Scorehulp werkt alleen goed in Microsoft Excel (2007 en latere versies). Bij
eerdere Excel-versies of andere applicaties (bijv. Google Sheets als onderdeel
van Google Workspace of OpenOffice) gaan een deel van
de functionaliteit en lay-out verloren en loopt de betrouwbaarheid van de
uitkomsten risico.
Scorehulp
met uw eigen logo op iedere printpagina?
Als u
met de Scorehulp werkt, zult u deze in het dossier bewaren (papieren prints of
digitaal in het EPD). Regelmatig worden Scorehulp prints ook extern verspreid,
bijv. aan opdrachtgevers, verwijzers, collega-instellingen, scholen,
indicatieorganen en cliënten. Sommige collega’s voegen ook een uidraai als
bijlage aan het rapport toe. Het staat dan professioneel als op deze prints het
logo van uw instelling/praktijk weergegeven wordt. Zo is voor iedereen in één
oogopslag helder waar het onderzoek is gedaan en zijn de prints voorzien van uw
'visitekaartje', waarmee u zich extern profileert.
Wilt u
een Scorehulp op maat met daarin uw logo boven of onderaan iedere print? Bekijk
het voorbeeld, vul het aanvraagformulier in
en ontvang voor een bijdrage van €25,- de meest recente Scorehulp met prints
van uw eigen logo.
Taakkaarten WISC-V (versie maart 2023)
We kennen allemaal testsessies,
waarbij er wat extra moeite en creativiteit van ons gevraagd wordt om een kind
door de testochtend te loodsen. Download hier de gratis en printbare WISC-V Taakkaarten. Dit zijn
thematische ‘taakkaarten’, die u vooral bij kinderen in de basisschoolleeftijd
(of jongeren die op een jonger niveau functioneren) als hulpmiddel kunt
gebruikt tijdens de afname van de WISC-V. De Taakkaarten kunnen zowel
structurerend als stimulerend worden ingezet. Enerzijds geven ze overzicht over
het aantal testonderdelen en ze laten het kind ook tussendoor telkens zien
hoever jullie zijn. Vergelijk dit met het principe van een afstreepkalender of
spaarkaart. Anderzijds kunnen de Taakkaarten motiverend werken om het kind
taakgericht te houden. Mijn ervaring is dat veel kinderen het ook gewoon leuk
of grappig vinden, ook pubers. Lees de toelichting op de eerste pagina en
bekijk de WISC-V Taakkaarten met als thema’s: Cartoons, Dieren, M&M’s, Minions, Paarden, Prinsessen, Smileys, Sport, Treinen en
Voetbal. Hieronder enkele voorbeelden ter illustratie. Bij alle Taakkaarten
kunt u kiezen voor een variant met en zonder achtergrondafbeelding. De
Taakkaart Smileys is het meest prikkelarm. Ik ben benieuwd naar uw ervaringen!
Test-hertestverschillen
bij intelligentieonderzoek
Iedere
psychodiagnost kent het: je hebt een IQ-test gedaan
en de uitslag laat een behoorlijk verschil zien met een eerdere meting. Welke
meting heeft dan ‘gelijk’? Is een daling of stijging van de intelligentie
eigenlijk wel mogelijk? Was een IQ niet een stabiele en zelfs biologisch
verankerde maat? In dit artikel
wordt het algemene beeld van stabiliteit van IQ-scores genuanceerd en wordt
stilgestaan bij verklaringen voor verschillen.
WISC-III
Beslisboom WISC-III (2017)
De WISC-III Beslisboom 2017
is een grafische weergave van een stappenplan volgens de hiërarchische
analysemethode, beschreven in de 2006-2007 artikelen onder ‘Publicaties’. Ten
opzichte van de 2012-versie zijn voetnoten 4 t/m 6 toegevoegd met uitgebreide
en relevante toelichtingen. Verder is een extra pijl toegevoegd vanuit het
kader met voetnoot 6 naar de groene box, die het belang van de klinische blik banedrukt. Net als bij de 2012-editie, is er ook nu weer
een Engelstalige versie beschikbaar, de WISC-III Decision Tree 2017. This
Decision Tree can be regarded as a tool to facilitate WISC-III analysis in a
structured way, according to the hierarchical method of analysis for the
WISC-III, as described in Kaldenbach (2006/2007, see ‘Publicaties’). De Engelse vertaling is tot stand gekomen in samenwerking met de
afdeling 'Clinical Neuropsychology'
van de Faculteit Sociale Wetenschappen van de Universiteit Leiden. Hun
theoretisch mastercurriculum is geheel in het Engels, waardoor zij een selectie
aan internationale studenten aantrekken. Aan de WISC-III Decision
Tree werkten Wendy van Bohemen (docent Clinical Neuropsychology) en collega Diana P. Smidts (UD Child Neuropsychology) mee.
Discrepanties WISC-III IQ's: hoe vaak komen bepaalde
verschillen eigenlijk voor?
Wilt u weten hoe vaak bepaalde
verschillen tussen schaal- of factor-IQ's voorkomen? In een tabel van de
uitgever kunt u dit voor alle WISC-III IQ-combinaties opzoeken. Kijk wel goed
hoe u deze cumulatieve tabel moet lezen en verwar het niet met de bepaling of
een verschil significant is (is het verschil 'toevallig' of niet?). U ziet
hierin bijvoorbeeld dat een VIQ-PIQ verschil van 18 punten of meer voorkomt bij 20% van de kinderen uit de steekproef (0.20).
En nog 1 op de 10 kinderen (0.10) had een PO-VS discrepantie van minimaal 29 punten. De tabel is volgens
de uitgever van toepassing op de meest recente WISC-III normering (handleiding
2005).
Kaufman-profielen
Download hier informatie over de Kaufman-profielen
(ACID/RISC/SCAD profielen bij kinderen met leerproblemen, leerstoornissen en
ADHD.
Onvolledige Tekeningen WISC-III: baditem
Onder sommige vakgenoten heerst
onduidelijkheid of het antwoord in de WISC-III handleiding bij het item met het
ligbad wel het (enige) goede antwoord is. Lees hier
wat contact met een badkamerspecialist hierover opleverde en de conclusie
m.b.t. het scoren van dit item.
Profielhypothesen WISC-III (versie juli 2017)
In de WISC-III
Profielhypothesen staan tientallen subtest combinaties met allerlei
diagnostische hypothesen. Ook verschillen tussen de IQ-scores (zowel de schalen
als de factoren) worden van mogelijke betekenis voorzien. Gebruik dit document
om uw klinische blik te ondersteunen. Voor zover het vergelijkbare subtests
betreft die ook in andere Wechslertests voorkomen, is
dit bestand ook toepasbaar voor de WAIS-IV, WISC-V en WPPSI-III. Achterin het
document vindt u allerlei mogelijke verklaringen voor het scenario waarin het
kind niet scoort conform zijn capaciteiten of niveau van functioneren. T.o.v.
de 2013-versie zijn er een aantal aanvullingen en nuances aangebracht. T.o.v.
de juni 2017-versie is er op blz. 6 enkel een <-teken gecorrigeerd (bij
combinatie is de correcte formulering van een hypothese: ‘OT>PO/FL: Een
zwakke fijne motoriek’)
TIQ buiten het VIQ-PIQ bereik, hoe kan dat?
Een artikel waarin wordt uitgelegd hoe
het kan dat een WISC-III TIQ soms buiten het bereik van het VIQ-PIQ ligt. De
argumenten gaan ook op voor andere IQ-tests zoals onder meer de WAIS-III, maar
bij de WPPSI-III past de aanvulling dat het WPPSI-III TIQ niet louter bestaat
uit subtests van de verbale en performale schaal (subtest Substitutie zit in
het TIQ, maar niet in het VIQ of PIQ; wèl in de factor Verwerkingssnelheid).
Voor meer achtergrondinformatie rondom dit artikel, zie ‘Publicaties’.
Toelichting voor Jeugd (versie juni 2017)
Het is belangrijk dat kinderen en
jongeren zelf ook op hoofdlijnen snappen wat er uit het onderzoek gekomen is.
In de WISC-III
Toelichting voor Jeugd is geprobeerd het taalgebruik simpel te houden. Het
is lastig om een exacte leeftijdsgroep te noemen voor wie deze toelichting
geschikt is, maar (mede-afhankelijk van het niveau) lijkt het sowieso bruikbaar
bij jongeren. Er zullen ook kinderen vanaf ongeveer 10 jaar zijn voor wie deze
toelichting op hoofdlijnen te begrijpen is. Hooguit zal voor hen de hoeveelheid
tekst wat groot zijn, maar daar kunnen de ouders of u wellicht ook een
begeleidende rol in spelen. En wellicht werkt u met ouders voor wie de Toelichting
voor Jeugd prettiger is dan de Toelichting voor Ouders.
Toelichting voor Ouders WISC-III (versie juni 2017)
De WISC-III
Toelichting voor Ouders is een bestand dat u kunt meegeven aan de ouders,
verzorgers of jongere zelf na bespreking van het onderzoeksverslag in het
adviesgesprek. In deze toelichting wordt wat meer uitleg gegeven over wat er nu
eigenlijk gemeten is en wat al die getallen in het rapport nu precies
betekenen. Ook geschikt voor leerkrachten en collega-hulpverleners.
Toelichting Testanalyse WISC-III
(versie juli 2015)
Collega Danielle
Goedhart heeft een bestand gemaakt dat behulpzaam kan zijn bij het
adviesgesprek over het WISC-III onderzoek. In haar WISC-III
Toelichting Testanalyse wordt helder op een enkel A4’tje de WISC-III
structuur weergegeven, zodat u in het adviesgesprek aan de hand hiervan
grafisch geïllustreerd kunt toelichten hoe en op welke niveaus de WISC-III
testprestaties zijn geanalyseerd.
Veelgestelde vragen over
intelligentietests
Download hier
de NIP-flyer met FAQ’s over IQ-tests.
WPPSI-III & WISC-III grafieken
Collega Judith Hendriks heeft
voor zowel de WPPSI-III als de WISC-III een Excelbestand
gemaakt waarin van beide tests een grafiek wordt weergegeven die niet
chronologisch is opgebouwd, maar die in één enkele grafiek de subtestscores
geclusterd per schaal/factor weergeeft. Een verfrissende invalshoek en wie weet
voor u een aanvulling of alternatief op de gangbare grafieken die de
afnamevolgorde aanhouden?
Link gerust naar deze website. Informatie mag echter niet
zonder voorafgaande schriftelijke toestemming worden gepubliceerd/overgenomen
op andere websites dan www.apollopraktijk.nl
of worden aangepast (in welke vorm dan ook) zonder voorafgaande schriftelijke
toestemming van Yaron Kaldenbach. Ook is het niet toegestaan de
bronvermelding/auteur weg te laten, waardoor de suggestie kan worden gewekt dat
iemand anders de bestanden op deze website heeft ontwikkeld. Voor zover het
bestanden betreft waarvan Yaron Kaldenbach het copyright bezit, is het wel
toegestaan deze te downloaden en intern op een centrale server/schijf van een
instelling te zetten, voor intern gebruik. In dat geval wordt u wel aangeraden
regelmatig te checken op de website of er recentere versies zijn verschenen en
u kosteloos te abonneren op de Nieuwsbrief via ykaldenbach@hotmail.com. Bij
belangrijke updates ontvangt u dan een e-mail. Ook is het toegestaan om de
bestanden van Yaron Kaldenbach via e-mail in ongewijzigde vorm verder te
verspreiden (als het om grotere groepen geadresseerden gaat, dan graag even
vooraf overleg). Los van auteursrechtelijke redenen is het belangrijk dat de
kwaliteit van de geboden informatie gewaarborgd blijft en dit kan niet langer
worden gegarandeerd als anderen dingen aanpassen. Door één centraal podium te
houden waar de informatie wordt gedeeld (deze website), kan iedereen erop
vertrouwen dat men hier de meest recente versies vindt waarin verbeteringen
t.a.v. evt. eerdere versies zijn aangebracht.